In de Verenigde Staten hebben ongeveer één op de drie volwassenen van 65 jaar en ouder chronische nierziekte. Maar de meeste patiënten met chronische nierziekte bereiken nooit de gevorderde stadia omdat de dood voorafgaat aan de progressie naar het eindstadium van nierziekte. Ze volgde ongeveer duizend mensen van 65 jaar of ouder met chronische nierziekte voor ongeveer tien jaar, slechts een paar moesten een dialyse ondergaan, terwijl de meeste al onder de grond lagen. Het meest beangstigend voor veel nierpatiënten is een dialyse, maar ze hebben 13 keer meer kans om te sterven dan dialyse. Met sterfgevallen als gevolg van hart- en vaatziekten die dodelijker is dan bijna alle andere oorzaken gecombineerd.

Voeding en nierziekte

Een afnemende nierfunctie verhoogt de kans op hartaanvallen, beroertes, en de dood. Daarom is het van cruciaal belang dat ieder dieet dat wordt gekozen om de nieren te ondersteunen ook goed moet zijn voor het hart. Een plantaardig dieet voldoet hieraan, en biedt bescherming tegen nierkanker, nierstenen, nierontsteking, en acidose, evenals hart- en vaatziekten. De bloeddrukregulatie kan worden verbeterd door de reductie van natriumopname en de vegetarische aard van de voeding, wat ook erg belangrijk is voor het verlagen van serumcholesterol, die niet alleen het hart kunnen helpen, maar ook de nieren zelf.

Vervetting van de nieren

Helemaal terug in 1858 was Virchow, de vader van de moderne pathologie, de eerste die de vervetting van de nier beschreef. In 1982 werd dit idee van lipide nefrotoxiciteit geformaliseerd, de mogelijkheid dat vet en cholesterol in het bloed direct giftig kan zijn voor de nieren, gebaseerd op data zoals deze die laat zien dat pluggen aan vet letterlijk een soort van verstopping veroorzaken zoals te zien bij de autopsie van de nieren. Vanaf het moment dat het begrip naar voren werd gebracht, kwam het in een stroomversnelling. Het lijkt erop dat hoog cholesterol en vet in het bloed de progressie van chronische nierziekte kan versnellen door directe toxische effecten op de niercellen zelf.

Cholesterol verlagen met plantaardige voeding

Gezien het verband tussen cholesterol en het verslechteren van de nieren, werd het gebruik van cholesterolverlagende statines aanbevolen om op die manier de progressie van de nierziekte te vertragen. Natuurlijk moeten ernstige nadelige effecten op de spieren en de lever in het achterhoofd worden gehouden. Dat is de reden waarom een plantaardig dieet het beste van beide werelden zou kunnen bieden, door het beschermen van het hart en de nieren, zonder de bijwerkingen van de medicijnen.

Maar wat met fosfor in planten?

De twee potentiële nadelen zijn de hoeveelheid fosfor en kalium in plantaardige voedingsmiddelen, die voor zieke nieren soms moeilijk zijn om te verwerken. Maar het blijkt dat de fosfor in vlees ongeveer twee keer zo snel wordt geabsorbeerd, en dan hebben we het nog niet eens over de fosfaat additieven die worden geïnjecteerd in vlees. Dus vegetarisch eten kan het fosforgehalte in het bloed significant verlagen. De bezorgdheid over kalium is grotendeels theoretisch, aangezien de alkaliserende effecten van plantaardige voedingsmiddelen het lichaam helpen kalium uit te scheiden, maar het is niet theoretisch voor degenen op dialyse of met een terminale ziekte, die nauwlettend gevolgd moeten worden door een nierspecialiste diëtist.

Succesvolle toepassing

Speciale eiwit-beperkte veganistische diëten zijn met succes toegepast om de progressie van nierfalen te vertragen of te stoppen. Hier is de afnemende nierfunctie van acht diabetici voor één tot twee jaar voordat ze overstapte naar het plantaardige dieet, die de onvermijdelijke achteruitgang in de meeste patiënten leek te stoppen, waardoor de onderzoekers verkondigen dat het de beste behandeling is voor diabetische nierfalen. Het kan het ondergaan van dialyse één tot twee jaar vertragen, en kan na niertransplantatie het overleven van de nier verbeteren, als ook de overlevingskansen van de patiënt. De meeste van de papers zijn echter piloot- en haalbaarheidsonderzoeken. Het maakt niet uit of het effectief is als we er niet voor kunnen zorgen dat mensen zich aan het dieet houden.

Maar terwijl we wachten op meer definitieve studies, bieden bestaande ondersteunende data deze soorten plantaardige diëten aan als een optie aan alle patiënten met gevorderde of progressieve chronische nierziekte. Zelfs als de effecten van dergelijke diëten op de progressie van nierfalen discutabel zijn, bieden de onmiskenbare gunstige effecten van plantaardige voeding op een aantal van de meest schadelijke hart- en metabole stoornissen meestal geassocieerd met nierfalen, zoals hoge bloeddruk en diabetes, genoeg redenen voor het aanbevelen van een overwicht aan plantaardige eiwitten voor patiënten met falende nieren.

Toch is het dieet nog onderbenut, deels omdat sommige mensen het veranderen van hun dieet moeilijk vinden. Toch weten we dat voedingsmiddelen die rijk zijn aan dierlijke eiwitten leiden tot metabole acidose. Onze diëten zijn grotendeels zuurproducerend omdat ze te weinig groente en fruit bevatten maar wel grote hoeveelheden dierlijke producten.

Te veel zuur, hier is wat base

In plaats van de oorzaak te behandelen, de zuurbelasting van de voeding door te veel dierlijke producten en te weinig groenten en fruit, behandelden ze de consequentie door te zeggen: “Oh, te veel zuur? Nou, we geven je gewoon wat base, natriumbicarbonaat.” En het werkt. De neutralisatie van zuurvormende voeding met natriumbicarbonaat verlaagt nierfalen en vertraagt de achteruitgang van de nierfunctie, maar natriumbicarbonaat (zuiveringszout) bevat natrium, waardoor artsen mogelijk een ander probleem veroorzaken.

Meer groenten en fruit

Wanneer patiënten niet van plan zijn om te minderen met dierlijke producten, zouden ze op zijn minst meer groenten en fruit moeten eten. En dus probeerde ze dat, en kijk, dat werkte ook, en dat zonder dat het leidde tot te veel kalium in het bloed. Het kan zelfs beter werken, aangezien fruit en groente het extra voordeel hebben de bloeddruk te verlagen. Dit onderzoek is belangrijk omdat het een zeer eenvoudige en veilige manier toont voor de behandeling van metabole acidose: groente en fruit. Dus de sleutel tot het stoppen van de progressie van chronische nierziekte ligt misschien op de groenteafdeling, niet in de apotheek.

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.

Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!

Klik op het boek voor meer info.