Hoewel de onderliggende oorzaak van de ziekte van Alzheimer nog gevonden moet worden, is er een toenemende bewijslast met betrekking tot de rol van metalen bij de ontwikkeling van de ziekte.

IJzer en koper zijn bijvoorbeeld sterk geconcentreerd in de plaques en tangles die erg kenmerkend zijn voor Alzheimer hersenen. Slachtoffers van de ziekte van Alzheimer hebben hogere niveaus aan koper in hun bloed, in de vloeistof die hun hersenen omgeeft, alsook in hun hersenen.

Hier is een plakje van hersenweefsel met de ziekte van Alzheimer die de amyloïde plaques toont, overeenkomend met koper hotspots (zie video). Koper kan dan mogelijk deze amyloïde plaques meer toxisch maken, wat leidt tot verhoogde oxidatieve stress. Koper is extreem efficiënt in het genereren van vrije radicalen. En wanneer koper wordt verwijderd met een chelaatvormend medicijn, daalt de oxidatie door vrije radicalen.

Toen de onderzoekers probeerden dit medicijn toe te dienen aan negen patiënten met de ziekte van Alzheimer in een pilot-onderzoek, leek het helaas geen effect te hebben op het vertragen van de klinische voortgang van de ziekte, dus moeten we misschien in de eerste plaats de opbouw van koper voorkomen.

Koper in onze voeding

Orgaanvlees en schelpdieren zijn de rijkste voedingsbronnen voor koper. Maar moeten we ook rekening houden met het beperken van plantaardige bronnen zoals noten, zaden, peulvruchten en volkoren granen? Koperinname lijkt alleen een probleem te vormen wanneer het wordt geconsumeerd met verzadigd vet en transvet.

In het Chicago Gezondheid en Veroudering Project, werden duizenden ouderen uit Chicago voor zes jaar gevolgd. Degenen die de hoogste koperdosis binnenkregen, voornamelijk uit multivitamine supplementen, in combinatie met een dieet rijk aan verzadigde vetten, verloren cognitie alsof ze 19 jaar verouderd waren in een periode van zes jaar, wat de cognitieve achteruitgang verdrievoudigde. Maar koperinname werd niet geassocieerd met cognitieve veranderingen wanneer het dieet niet ook rijk was aan verzadigde vetten.

Er is aangetoond dat een door dieet geïnduceerd hoog cholesterolgehalte, de formatie en progressie van amyloïde plaques in de hersenen laat toenemen. En dieetgerelateerde koper verstoord mogelijk de afvoer van amyloïde uit de hersenen, en bevorderd mogelijk de opeenhoping van plaque als gevolg van de verhoogde cholesterolgehalten.

Er is aangetoond dat koper slecht samengaat met amyloïde, en het samenklonteren en de productie van waterstofperoxide veroorzaakt, een krachtig pro-oxidant neurotoxine. Dit kan helpen verklaren waarom hogere niveaus aan koper, de progressie van de ziekte van Alzheimer versnellen, vooral die met een hoog cholesterolgehalte.

Hoge cholesterol en zware metalen

Dit is hoe de cholesterolniveaus van de consumptie van verzadigd vet en de metalen interageert. Dit is wat wij denken dat er gebeurt. Terwijl de cholesterol- en kopergehalten stijgen, wordt cholesterol opgenomen in de zenuwcelmembraan waardoor deze verstijft. Het amyloïde-eiwit in het membraan laat los en vormt zich tot plaques, waarbij ijzer en koper neurotoxische vrije radicalen genereren. In de cel wordt soortgelijke schade aangericht, en ten slotte kunnen cholesterol verrijkte diëten leiden tot zenuw celdood, DNA schade en bloed-hersenbarrière verstoring.

Kortom, de huidige systematische review suggereert dat een dieet rijk aan koper en ijzer, mogelijk de nadelige effecten versterkt van een hoge inname aan cholesterol en verzadigde vetten op het risico om de ziekte van Alzheimer te ontwikkelen.

Dus diëten rijk aan verzadigde vetten en een tekort aan antioxidanten lijkt de ontwikkeling van de ziekte te bevorderen, terwijl meer plantaardige voeding waarschijnlijk de ontwikkeling onderdrukt. Er zijn verbindingen in plantaardige voedingsmiddelen die niet alleen vrije radicalen afvoeren en oxidatieve schade voorkomen, maar ook bekend staan om het cheleren, ofwel het samenbinden, van metalen, waardoor ze potentiële bijkomende bescherming bieden tegen het ontstaan van Alzheimer.

Praktische implicaties

De praktische implicaties kunnen daarom zijn om veel fruit en groente te eten, en om zowel koperhoudende supplementen als een hoge inname van verzadigd vet en overmatige inname van ijzer te vermijden.

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.

Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!