Wat is Orthorexia?
Orthorexia nervosa wordt beschreven als een “fixatie op de kwaliteit van voedsel of een ongezonde obsessie met gezond eten.” Orthorexia wordt neergezet als een soort van “juist eten” of als “schoon eten” door patiënten van de aandoening.
Wacht, laten we hier een stap terug doen. Allereerst, alhoewel dit fenomeen is beschreven in de wetenschappelijke literatuur, wordt het niet formeel erkend als een officiële psychiatrische aandoening. Bovendien heeft orthorexia niet eens een geaccepteerde definitie, noch gevalideerde diagnostische criteria, en als je het niet kunt diagnosticeren of kunt definiëren, wat voor zin heeft het dan?
Oorsprong van Orthorexia
Oké, ten eerste, waar kwam dit concept vandaan? Niet van een wetenschappelijke bron, maar van een populair artikel in de pers genaamd “Confessions of a Health Food Junkie” in een tijdschrift genaamd Yoga Journal.
Wetenschappelijke legitimiteit ?
Laten we de wetenschappelijke legitimiteit ervan onderzoeken. Kennelijk lijkt het erop dat mensen met orthorexia (orthorexics) obsessief bewerkte voedingsmiddelen vermijden, ongezonde vetten en voedingsmiddelen die te veel zout of te veel suiker bevatten.
Maar wacht. Per definitie moeten we ongezonde vetten vermijden, ze zijn ongezond! En alles dat te veel zout of suiker bevat, heeft te veel zout en suiker. Is een niet-roker obsessief sigaretten aan het vermijden, orthospirexisch, geobsedeerd door “juiste” ademhaling? “In veel gevallen proberen ouders de inname van suiker door hun kinderen strikt te beperken …” Nee! Belachelijk zeg (ironisch).
Orthorexics vinden de voedingswaarde van een maaltijd belangrijker dan het plezier om het te eten. Eh, maar als we dat niet allemaal een beetje vonden, zouden we dan niet de hele dag donuts eten? Als plezier de gezondheid overtroeft, moeten we misschien allemaal beginnen met heroïne spuiten (ironisch).
Eén van de voorgestelde criteria is een ongewone bezorgdheid over de gezondheid. Wat betekent dat? Heb je een psychische aandoening als je beslist om geen spek op je dubbele cheeseburger te doen? Ik bedoel, dat kan als een ongewoon worden beschouwd in een standaard Amerikaans dieet.
Orthorexia behandelen
Mensen met orthorexia letten overdreven op de kwaliteit van hun voedsel, zozeer dat ze liever geen ongezond voedsel eten. Ik wed dat ze ook hun veiligheidsgordels omdoen in de auto! “We kunnen hun “ongezonde” gezonde gedachten beter herprogrammeren met cognitieve gedragstherapie gecombineerd met, uiteraard, medicijnen: SSRI’s zoals Zoloft, Prozac en Paxil.” Hé, dat is wat de “experts” aanbevelen.
Wat betreft psychotrope medicatie, ja, SSRI’s kunnen helpen maar misschien moet je ook atypische antipsychotica gebruiken. Nu zal er vaak worden toegegeven dat: “vanuit een klinisch en volksgezondheidsperspectief het niet redelijk is om dat te suggereren mensen die een strikt gezond dieet volgen, hun gezondheid in gevaar brengen.”
Enkel bij problemen in relaties
Het probleem bereikt alleen klinische significantie wanneer gezondheidsgericht eten problemen veroorzaakt in relaties of het sociale leven van de betreffende persoon.
Maar, als iemand zijn/haar echtgenoot vraagt niet te roken rondom hen en de kinderen, dan kan dat gezondheidsgericht gedrag stress kan veroorzaken in de relatie. Moet je dan maar niks zeggen? Of moet je zelf roken om geen problemen te veroorzaken met je rokende echtgenoot? En betreffende het sociale leven, heb je een psychische aandoening als je je date vertelt dat je liever niet naar een steakhouse of een rokerslounge gaat?
Eigen eten meebrengen en invloed van Instagram
Het probleem begint wanneer het gedrag van de betreffende persoon het vermogen om deel te nemen aan de dagelijkse samenleving verhinderd. Wat zou er gebeuren als je je eigen eten meeneemt naar een etentje bij iemand thuis? Misschien ben ik naar te veel potlucks gegaan, maar een gezond gerecht meebrengen om te delen met andere lijkt geen reden voor psychotrope medicijnen.
En dan is er Instagram. Denk aan de gevolgen die sociale media kan hebben op de psychologisch gesteldheid van honderdduizenden individuen. Wist je dat plaatjes van gezonde voeding de neiging hebben om meer likes te krijgen dan minder gezonde afbeeldingen, welke een positieve houding ten opzichte van gezond voedsel en gezond eten aangeeft? Binnenkort gaat iedereen foto’s maken van broccoli. Snel, haal de dwangbuis!
Na decennias werk in zijn medische praktijk zegt Dr. Dean Ornish dat hij nog nooit een geval van orthorexia heeft gezien. “De meeste mensen,” zegt hij, “hebben het tegenovergestelde probleem; ze bekommeren zich niet genoeg om wat ze eten.”

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.
Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!