De gevolgen van hormonen in koemelk voor kanker

Hormonen in dierlijke voeding

Alle voeding van dierlijke oorsprong bevat hormonen. Zuivelproducten bevatten de meeste hormonen. Denk aan prolactine, corticosteroïden, progesteron en oestrogeen. Geconcentreerde zuivelproducten, zoals room en kaas, bevatten vijf keer meer hormonen dan melk, en boter tien keer meer.

Bron: Malekinejad H, Rezabakhsh A. Hormones in Dairy Foods and Their Impact on Public Health – A Narrative Review Article. Iran J Public Health. 2015;44(6):742-58.

Natuurlijke oorsprong

Ongeveer driekwart van de vrouwelijke geslachtshormonen uit voeding zijn afkomstig van zuivel en de rest is afkomstig van eieren, vlees en vis. Eieren komen rechtstreeks uit de eierstok van een kip en zijn hierdoor een even grote bron van hormonen als alle vlees die we eten bij elkaar. Wat betreft de soorten vlees, krijg je net zoveel hormonen binnen door wit vlees (uit vis en gevogelte) als door varkensvlees en rundvlees. Deze cijfers gaan enkel over de hoeveelheid natuurlijke hormonen, zonder toevoeging van hormooninjecties zoals groeihormonen. Dit betekent dus dat je deze hormonen steeds binnenkrijgt, of je nu biologisch vlees eet of niet. Dieren maken zelf hormonen aan… omdat ze dieren zijn, en die komen uiteraard in dierlijke producten terecht.

Bron: Hartmann S, Lacorn M, Steinhart H. Natural occurrence of steroid hormones in food. Food Chem. 1998;62(1):7-20.

Gebrek aan basiskennis

Slechts de helft van de ondervraagde mensen bleek te weten dat dieren van nature hormonen bevatten. Het ontbrak aan basiskennis. Mensen beseffen niet waar melk voor bedoeld is. Koeien geven namelijk alleen melk als ze een kalfje hebben gekregen.

Bron: Pieper L, Doherr MG, Heuwieser W. Consumers’ attitudes about milk quality and fertilization methods in dairy cows in Germany. J Dairy Sci. 2016;99(4):3162-3170.

Voorlichting geven?

Om de kennis te vergroten, stelden wetenschappers voor om het publiek voorlichting te geven over de praktijk achter zuivelproducten. Echter kreeg dit voorstel reactie van het Journal of Dairy Science. De reactie luidde: “Het publiek vertellen over nieuwe technologieën, zoals transgene dieren, oftewel genetisch gemanipuleerde boerderijdieren, of dat we de kalfjes meteen weghalen zodat wij meer melk kunnen krijgen, of dat de koeien nooit gras te zien krijgen, zou ons wel eens niet geliefd bij het publiek kunnen maken.” Nada voor voorlichting dus.

Bron: Hötzel MJ. Letter to the editor: Engaging (but not “educating”) the public in technology developments may contribute to a socially sustainable dairy industry. J Dairy Sci. 2016;99(9):6853-6854.

Melk van zwangere koeien

Nog iets waarover mensen weinig weten, is dat ze ook oestrogeen binnenkrijgen door melk te drinken van drachtige koeien. De hedendaagse, genetisch “verbeterde” koe kan namelijk vlak na de bevalling meteen weer geïnsemineerd worden en melk geven gedurende vrijwel haar hele volgende zwangerschap. Dit betekent dat commerciële koemelk tegenwoordig grote hoeveelheden zwangerschapshormonen bevat, zoals oestrogeen en progesteron.

Bron: Maruyama K, Oshima T, Ohyama K. Exposure to exogenous estrogen through intake of commercial milk produced from pregnant cows. Pediatr Int. 2010;52(1):33-8.

Effecten op hormoonspiegels van mannen en kinderen

Dit zijn de oestrogeenspiegels in melk gedurende de eerste acht maanden zwangerschap van een koe: de hormoonspiegels schieten naar het twintigvoudige.

Maar zelfs dan, we hebben het over een miljoenste van een gram per liter, zo’n 10 tot 20 keer minder oestrogeen dan een anticonceptiepil. Dus zou dat dan echt effect hebben op de hormoonspiegel van mensen?

Hier is het gemiddelde gehalte van drie verschillende oestrogenen en een progesteron-metaboliet die door het lichaam stromen bij zeven mannen. Eerst zie je het startniveau, vervolgens het niveau na het drinken van een liter melk. Binnen enkele uren schoten hun hormoonspiegels omhoog.

Hier is het gemiddelde gehalte bij zes achtjarige schoolkinderen, voordat ze ongeveer een halve liter melk drinken, en vervolgens erna. Binnen enkele uren schoot hun hormoonspiegel omhoog, naar het drie- of viervoudige van hun normale hormoonspiegel.

Bron:

Je kunt je dus voorstellen wat melk voor effect bij mannen kan hebben of bij prepuberale kinderen, maar hoe zit het bij vrouwen? Het is aannemelijk dat zij sowieso al zulke hoge hormoonspiegels in het lichaam hebben. Welnu, niet alle vrouwen. Hoe zit dat bij vrouwen na de menopauze en baarmoederkanker, bijvoorbeeld?

Effecten op vrouwen en baarmoederkanker

Oestrogenen spelen een cruciale rol bij de ontwikkeling van baarmoederkanker, een kanker die aan de binnenwand van de baarmoeder zit. Melk en zuivelproducten zijn een bron van steroïde hormonen en groeifactoren. Aldus volgden onderzoekers van Harvard tienduizenden vrouwen en hun zuivelconsumptie gedurende decennia. Ze ontdekten een significant hoger risico op baarmoederkanker bij vrouwen na de menopauze die meer zuivel gebruikten.

Bron: Ganmaa D, Cui X, Feskanich D, Hankinson SE, Willett WC. Milk, dairy intake and risk of endometrial cancer: a 26-year follow-up. Int J Cancer. 2012;130(11):2664-71.

Hoe zit het met hormonen via voeding en borstkanker? Helaas, “inzicht in de rol van blootstelling aan hormonen in de voeding op borstkanker is op dit moment niet mogelijk.”

Bron: Nachman KE, Smith TJ. Hormone Use in Food Animal Production: Assessing Potential Dietary Exposures and Breast Cancer Risk. Curr Environ Health Rep. 2015;2(1):1-14.

 

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.

Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!