Moet je flossen voor of na het poetsen?

Flossen of niet flossen?

In de loop der jaren is algemeen aanvaard dat het gebruik van tandheelkundig flos een positief effect heeft en tot 80 procent van de plaque verwijdert.

Hoe weten we dat?

Je kunt een zogenaamd “gespleten mond” test gebruiken, waar elke persoon beide groepen in een onderzoek vertegenwoordigt door bijvoorbeeld slechts een kwart van hun mond te flossen. Ze vroegen proefpersonen om te stoppen met het poetsen van hun onderkaak zodat plaque kon opbouwen. Toen werden ze willekeurig ingedeeld om de helft te flossen maar niet de andere helft. Na drie weken verminderde het flossen de tandplak met ongeveer 60 procent. Maar nog belangrijker, het verminderde gingivitis (tandvleesontsteking) met de helft en halveerde bloeden bij sonderen.

Bron: Barendregt DS, Timmerman MF, Van der velden U, Van der weijden GA. Comparison of the bleeding on marginal probing index and the Eastman interdental bleeding index as indicators of gingivitis. J Clin Periodontol. 2002;29(3):195-200.

Merk echter op dat dit flossen vergelijkt met niets. Ze mochten de tanden niet poetsen. Dus flossen is beter dan niets. Maar is flossen en poetsen beter dan alleen poetsen? Het aanbevelen van flossen is voor een groot deel afhankelijk van gezond verstand, maar gezond verstand is niet overtuigend als een vorm van bewijs.

Je weet het niet echt … totdat je de proef op de som neemt.

Wat is de effectiviteit van flossen gecombineerd met tandenpoetsen?

Verrassend genoeg vonden slechts 3 van de 11 studies een significant extra voordeel.

Bron: Berchier CE, Slot DE, Haps S, Van der weijden GA. The efficacy of dental floss in addition to a toothbrush on plaque and parameters of gingival inflammation: a systematic review. Int J Dent Hyg. 2008;6(4):265-79.

In een brief vergeleken anti-flossers tandartsen die bleven pleiten voor flossen met mensen die denken dat de aarde plat is.

“De tandheelkunde vindt het moeilijk om de waarheid te aanvaarden. Meer dan 80 procent van de mensen flost niet regelmatig, en het is moeilijk voor de “tandheelkundige elite” om te accepteren dat diegenen die niet flossen gelijk hadden en dat wij artsen ongelijk hadden. Flossen werkt niet – accepteer het nou maar gewoon!”

Bron: Bain C. Flossing, remoaning and remania – dentistry in denial. Dental Update. 2017;43(8).

Is flossen verzonnen, net zoals de tandenfee?

De voorgaande metastudie werd gepubliceerd in 2008. Sindsdien zijn er meer onderzoeken gepubliceerd en terwijl het bewijs voor extra plaque-vermindering zwak is, is er tenminste enig bewijs dat het helpt met gingivitis (tandvleesontsteking), wat één van de belangrijkste redenen is waarom je plaque toch wilt verminderen.

Waarom hebben ze geen sterker bewijs gevonden?

Nou, de experimenten waren van slechte kwaliteit; en dus moeten de conclusies als onbetrouwbaar worden beschouwd. Dus eigenlijk hebben we geen goed bewijs omdat er geen goede studies zijn uitgevoerd.

Bron: Sambunjak D, Nickerson JW, Poklepovic T, et al. Flossing for the management of periodontal diseases and dental caries in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2011;(12):CD008829.

Waarom niet? Waarom zouden de flosfabrikanten de studies niet financieren?

Omdat het erop lijkt dat alle soorten flos even goed werken. Als je flos met een laagje was vergelijkt met geweven flos, en floss dat niet uiteen valt, dan hebben ze allemaal dezelfde plaque-verwijderende effectiviteit, en blijkbaar hebben alle dergelijke studies dit resultaat aangetoond.

Bron: Terézhalmy GT, Bartizek RD, Biesbrock AR. Plaque-removal efficacy of four types of dental floss. J Periodontol. 2008;79(2):245-51.

Geen motivatie om een studie te financieren

Dus waarom zou een flosbedrijf een onderzoek financieren om te laten zien dat flossen in het algemeen goed is als ze niet kunnen laten zien dat hun product beter is? Anders zou je gewoon de flos van hun concurrenten kunnen kopen.

Conclusie?

Hoe denkt men er tegenwoordig over? Hoewel technisch gezien het bewijs voor flossen zwak is, en belangrijker, de methodologie van de studies die de effectiviteit van flossen onderzoeken ook zwak is. Zo beoordeelden ze bijvoorbeeld niet de kwaliteit van het flossen van mensen. Conclusie? De American Dental Association blijft elke dag poetsen en flossen aanbevelen.

Bron: Vernon LT, Da silva APB, Seacat JD. In Defense of Flossing: Part II-Can We Agree It’s Premature to Claim Flossing Is Ineffective to Help Prevent Periodontal Diseases?. J Evid Based Dent Pract. 2017;17(3):149-158.

Flossen voor of na het poetsen?

Maar wat is de juiste volgorde? Moet je flossen voor of na het poetsen? Sommige tandartsen beweren dat je eerst moet flossen omdat dit de plaque losmaakt dat de tandenborstel dan kan wegborstelen. Dan zou de fluoride van de tandpasta beter kunnen werken. Maar anderen raden aan eerst te poetsen, denkend dat dat de meerderheid van de plaque zal verwijderen, en dan kan de floss de fluoride van de resterende tandpasta verspreiden.

Je weet het niet … totdat je de proef op de som neemt.

“Het effect van de volgorde van tandenpoetsen en flossen op tussentijdse reductie van tandplak en aanwezigheid van fluoride”. Een gerandomiseerde gecontroleerde klinische studie en … eerst flossen wint! Eerst flossen werkt beduidend meer plaque weg en krijgt meer fluoride op de juiste plaats. Wanneer we na het poetsen flossen, blijven veel van de deeltjes die er uitgeduwd werden door het flossen aan een tand plakken.

Bron: Mazhari F, Boskabady M, Moeintaghavi A, Habibi A. The effect of toothbrushing and flossing sequence on interdental plaque reduction and fluoride retention: A randomized controlled clinical trial. J Periodontol. 2018;89(7):824-832.

De conclusie is dus dat flossen gevolgd door poetsen de voorkeur heeft.

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.

Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!