Ondanks het feit dat voorstanders van legalisatie van cannabis beweren dat marihuana een onschadelijke natuurlijke substantie is die de kwaliteit van leven verbetert, is er een groeiend bewijs dat het bij een klein maar aanzienlijk aantal gebruikers tot de inductie of verergering van psychose kan leiden.

Psychotische stoornissen zijn misschien wel de meest ernstige psychische aandoeningen, en de bekendste is schizofrenie. Schizofrenie is een ziekte gekenmerkt door wanen, hallucinaties, vreemd gedrag en ongeveer 1% van de algemene bevolking is een slachtoffer.

Kan cannabis psychotische stoornissen veroorzaken?

Er zijn bijna 2.000 studies gepubliceerd over dit onderwerp in de afgelopen halve eeuw, en deze studies beschrijven pro-psychotische effecten. Maar hoe duidelijk is die relatie? Bevolkingsstudies hebben consistent een sterke correlatie aangetoond tussen de hoeveelheid van cannabisgebruik en het risico op psychotische stoornissen. Dit bedoelen ze hiermee: deze studies tonen aan dat hoe meer cannabis mensen gebruikten, hoe groter de kans dat ze psychotisch kunnen worden.

Bron: Marconi A, Di Forti M, Lewis CM, Murray RM, Vassos E. Meta-analysis of the association between the level of cannabis use and risk of psychosis. Schizophr Bull. 2016;42(5):1262-1269.

Maar dat betekent niet dat cannabis de oorzaak is; het kan gewoon een verband zijn of zelfs een gevolg van de ziekte. Ja, het verband tussen cannabis en psychose is goed ingeburgerd, maar misschien is dat alleen omdat patiënten met psychische problemen zelfmedicatie met cannabis gebruiken om hun nood te verlichten.

Verband of oorzaak?

Maar er is niet alleen een verband tussen cannabis en psychose in momentopname studies, maar ook in cohort studies, waar mensen gedurende een lange periode worden gevolgd. En dus kun je zien dat het cannabisgebruik vaak voorafgaat aan de psychose, en niet andersom.

Bron: Marconi A, Di Forti M, Lewis CM, Murray RM, Vassos E. Meta-analysis of the association between the level of cannabis use and risk of psychosis. Schizophr Bull. 2016;42(5):1262-1269.

Nu is het vanzelfsprekend dat de overgrote meerderheid van de mensen die cannabis gebruiken geen schizofrenie ontwikkelen en veel schizofrenen hebben nooit cannabis gebruikt. Maar over het algemeen worden deze onderzoeken als voldoende overtuigend beschouwd om een waarschuwing voor de volksgezondheid te rechtvaardigen.

Zijn genen verantwoordelijk?

Er is echter nog een mogelijke verklaring. Hoewel cannabisgebruik aan schizofrenie voorafgaat, maken de genen, verantwoordelijk voor schizofrenie, de kans groter dat je wiet gaat roken?

Wereldwijde evolutie van schizofrenie

Het grootste tegenargument voor de link tussen cannabis en schizofrenie komt van ecologische studies met meerdere landen die niet aantonen dat schizofrenie meer voorkomt in gebieden waar meer gebruik is, en het percentage van mensen met schizofrenie lijkt stabiel te zijn of is zelfs wereldwijd gedaald sinds de jaren zestig, ook al is er een grote stijging geweest in cannabisgebruik sindsdien.

Als ongeveer 10% van de gevallen van schizofrenie te wijten is aan het gebruik van marihuana, en er is een viervoudige toename in gebruik geweest, waarom was er dan geen 40% toename in de prevalentie van schizofrenie? Het probleem met dat argument is dat er blijkbaar weinig betrouwbare data is over de trends in incidentie van schizofrenie. Wat we wel weten is dat de incidentie van schizofrenie hoger is in landen waar er sterkere cannabis wordt gebruikt (groter THC-gehalte). Het komt erop neer dat je het niet weet tot je het op de proef stelt.

Wat zegt wetenschappelijk onderzoek over het verband?

Je kunt kinderen niet zomaar willekeurig indelen in groepen die wel en niet cannabis gebruiken, maar in zekere zin heeft Moeder Natuur een natuurlijk experiment voor ons opgezet. Er zijn genen die kinderen willekeurig kunnen krijgen wat hun kans op het roken van wiet kan vergroten. Hebben die kinderen dan een hoger risico op schizofrenie? Ja.

Bron: Vaucher J, Keating BJ, Lasserre AM, et al. Cannabis use and risk of schizophrenia: a Mendelian randomization study. Mol Psychiatry. 2018;23(5):1287-1292.

Deze studie ondersteunt al die bevolkingsonderzoeken die suggereren dat cannabisgebruik een oorzaak-gevolg-rol speelt bij de ontwikkeling van schizofrenie. OK, maar in welke mate?

Hoeveel groter is de kans op schizofrenie?

Cannabisgebruik zou het risico op schizofrenie verdubbelen. Wat betekent dit concreet? Dit betekent dat je van een kans van 7 op 1000 om gek te worden naar een kans van 14 op 1000 gaat. Dus, van een kans van 1 op 140 tot een kans van 1 op 70. Als het in je familie voorkomt, dan is dat anders, en die verdubbeling kan betekenen dat je van 1 op 10 naar 1 op 5 gaat.

Bron: Hall W, Degenhardt L. The adverse health effects of chronic cannabis use. Drug Test Anal. 2014;6(1-2):39-45.

Echter zouden binnen een bevolkingsgroep duizenden gebruikers moeten stoppen om een enkel geval van schizofrenie te voorkomen. Dus vanuit het oogpunt van de volksgezondheid is verslaving een veel vaker voorkomend probleem van cannabisgebruik. Mensen hebben namelijk negen keer meer kans om verslaafd te raken aan marihuana— ook al is dat op zichzelf relatief zeldzaam— dan om tijdens hun leven een psychose te ontwikkelen.

nutritionfacts

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.

Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!