Het best bewaarde geheim in de geneeskunde is dat onder de juiste omstandigheden het lichaam zichzelf soms kan genezen. En als het gaat om hart- en vaatziekten, dan er is geen alternatief voor gezonde voeding. Dus Ornish, Pritikin, Barnard, Esselstyn, alle grote namen in op-bewijs-gebaseerde voeding, maar hoevelen hebben gehoord van het CHIP-programma.

Bron: Kadoch MA. The power of nutrition as medicine. Prev Med. 2012;55(1):80.

CHIP en fysieke gezondheid

CHIP staat voor Coronary Health Improvement Project, in het nederlands Hartziekten Verbeteringsproject. Dit is een op vrijwilligers gebaseerd onderwijsprogramma wat zich richt op de gemeenschap. Het programma informeert zowel artsen als patiënten over de kracht van voeding als medicijn. Het is misschien wel de beste investering die we kunnen doen in de strijd tegen hartziekten. Het is effectiever, goedkoper, veiliger, en wat zijn de bijwerkingen? Verbeterde algehele gezondheid, en niet alleen lichamelijke gezondheid.

Bron: Merrill, Ray M.Aldana, Steven G.Improving Overall Health Status Through the CHIP Intervention, Am. J. Health Behavior, 2009;33(2)

Verbeteringen in slaap- of stressstoornissen

Programma’s voor levensstijlverandering, zoals CHIP, richten zich op het verbeteren van fysiek gezondheidsgedrag en kunnen eveneens een diepgaand effect hebben op de geestelijke gezondheid.

Bron: Merrill RM, Aldana SG, Greenlaw RL, Diehl HA. The Coronary Health Improvement Projects Impact on Lowering Eating, Sleep, Stress, and Depressive Disorders. Published online: 23 Jan 2013 Pages 337-344.

Gebaseerd op onderzoeken van duizenden individuen die het CHIP-programma hebben doorlopen, waren er significante verbeteringen in een aantal slaap- of stressstoornissen zoals onrustig slapen of helemaal niet slapen, stress, overstuur, angst, depressie. Dit zijn de cijfers: de meesten zijn gehalveerd, allemaal zeer belangrijke bevindingen.

Bron: Merrill RM, Aldana SG, Greenlaw RL, Diehl HA, Salberg A. The effects of an intensive lifestyle modification program on sleep and stress disorders. J Nutr Health Aging. 2007;11(3):242-8.

Oorzaken van de positieve resultaten

De vraag is waarom? Er zijn twee mogelijke verklaringen:

  • Het psychologisch welbevinden van de CHIP-deelnemers werd mogelijk positief beïnvloed door toenemende gevoelens van empowerment en het maken van vorderingen in het verminderen van hun lichaamsgewicht, en verbeteringen van andere gezondheidsindicatoren. Naarmate ze beter gingen eten, werden gevoelens van wanhoop en falen vervangen door een groeiend gevoel van voldoening, meer sociale steun, een nieuw gevoel van hoop.
  • Of de deelnemers gingen zich lichamelijk beter voelen. Ik bedoel, als je diabetes verdwijnt, dan is dat reden genoeg om je op te beuren.

Bron: Merrill RM, Aldana SG, Greenlaw RL, Diehl HA. The Coronary Health Improvement Projects Impact on Lowering Eating, Sleep, Stress, and Depressive Disorders. Published online: 23 Jan 2013 Pages 337-344.

Probleem: geen controlegroep

Hoewel deze resultaten “voor” en “na” er geweldig uitzien, wat ontbrak er dan? Juist, een controlegroep. Je kunt zeggen: “Wacht, zij waren als het ware hun eigen controlegroep.” Ah, maar je vergeet het Hawthorne- effect. Herinner je je dat nog? Observatie alleen al tijdens een onderzoek kan het gedrag van mensen beïnvloeden. Dus als ze je op een weegschaal plaatsen, je wegen, en zeggen dat ze je weer gaan wegen na 6 maanden dan kan dit mensen bewust of onbewust beter laten eten, zelfs als ze niet worden verteld om iets speciaals te doen.

Bron: Morton D, Rankin P, Kent L, Dysinger W. The Complete Health Improvement Program (CHIP): History, Evaluation, and Outcomes. Am J Lifestyle Med. 2016;10(1):64-73.

Dus hoeveel van deze verbeteringen zouden zonder het CHIP-programma zijn gebeurd?

Studie met controlegroep

Ja, het is geweldig dat je duizend mensen kunt nemen en hun risicofactoren voor de leidende doodsoorzaak aanzienlijk kunt verminderen in slechts vier weken, maar om precies te weten welke rol gezond eten en leven kan spelen moet je het op de proef stellen door gerandomiseerde onderzoeken met controlegroep uit te voeren.

Bron: Englert HS, Diehl HA, Greenlaw RL, Willich SN, Aldana S. The effect of a community-based coronary risk reduction: the Rockford CHIP. Prev Med. 2007;44(6):513 – 9.

En zoals verwacht, waren er in de controlegroep kleine verbeteringen, maar voor bijna alle waarden toonde de CHIP-interventiegroep aanzienlijk grotere verbeteringen, zoveel zelfs dat dit het potentieel heeft om de risico’s normaal geassocieerd met chronische ziekten drastisch te verminderen op de lange termijn.

Bron: Aldana SG, Greenlaw RL, Diehl HA, et al. Effects of an intensive diet and physical activity modification program on the health risks of adults. J Am Diet Assoc. 2005;105(3):371-81.

Ironisch genoeg was CHIP zo succesvol in de stad Rockford, Illinois, dat tientallen restaurants begonnen met het aanbieden van speciale plantaardige menu-opties. Dus de controlegroep heeft mogelijk ook, zonder het te weten, gezondere maaltijden gegeten.

Verbeteringen in geestelijke gezondheid

OK, maar hoe zit het met de verbeteringen van de geestelijke gezondheid? Hier een gerandomiseerde studie met controlegroep, en degenen in de CHIP-groep vertoonden significant grotere verbeteringen in fysiek functioneren, pijn, algemene gezondheidsbeleving, vitaliteit, sociaal functioneren, emotionele en mentale gezondheid.

Bijvoorbeeld, significante verbeteringen in het bijzonder bij milde tot matige depressie in vergelijking met de controlegroep. En niet enkel meteen nadat het programma was afgelopen, maar ook zes maanden later.

Bron: Merill RM, Aldana SG. Improving overall health status through the CHIP intervention. Am J Health Behav. Marc-Apr2009;33(2):135-46

Dus het CHIP acroniem begon als het Coronary Health Improvement Project, maar omdat onderzoek na onderzoek de werkzaamheid van de interventie aantoonde bij het aanpakken van chronische ziekten zoals diabetes type 2 en zelfs depressie, is het sindsdien omgedoopt tot het Complete Health Improvement Program. In het Nederlands het Complete Programma voor Gezondheidsverbetering.

Zoals Hans Diehl, de oprichter van CHIP, het uitlegt, zijn wij als samenleving grotendeels overgeleverd aan machtige en manipulatieve marketing die ons in feite vertellen wat we moeten eten. Overal waar we kijken, worden we verleid tot het “goede leven” zoals marketeers het definiëren, maar dit zogenaamde “goede leven” heeft een lawine van morbiditeit en mortaliteit veroorzaakt – ziekte en dood. Wat hij graag zou zien is niet dit zogenaamde “goede leven” maar het “beste leven”, een eenvoudiger levensstijl dat gekenmerkt wordt door meer onbewerkt plantaardig voedsel te eten, ofwel, eet het zoals het groeit.

Bron: The CHIP Prescription for Health. Absolute Advantage. The Workplace Wellness Magazine for Health. Health, Vol. 3, No. 8 .

nutritionfacts

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.

Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!