Aften kunnen een pijnlijk, steeds terugkerend ontstekingsproces zijn van de binnenkant van onze mond. En vergelijkbaar met andere chronische ontstekingsaandoeningen, vanwege vrije radicalen met oxidatieve stress, wordt gedacht dat DNA-schade een rol speelt.
Bron: Edgar NR, Saleh D, Miller RA. Recurrent aphthous stomatitis. J Clin Aesthet Dermatol. 2017;10(3):26-36.
Normaal gesproken is de productie van vrije radicalen in balans met antioxidanten. Als de concentratie van vrije radicalen echter te hoog wordt en onze antioxidante enzymen en de antioxidanten die we in onze voeding krijgen deze radicalen niet meer adequaat kunnen compenseren, dan verschuift het evenwicht in de richting van de pro-oxidanten, wat kan leiden tot oxidatieve schade in ons lichaam.
Oorzaken van oxidatieve schade
OK. Hebben mensen met terugkerende aften minder anti-oxidanten, meer oxidatie en meer DNA-schade? Ja, ja en ja. Meer pro-oxidanten en meer oxidatieve stress in de bloedbaan, lagere niveaus van antioxidanten en meer DNA-schade.
Bron: Tugrul S, Koçyiğit A, Doğan R, et al. Total antioxidant status and oxidative stress in recurrent aphthous stomatitis. Int J Dermatol. 2016;55(3):e130-5.
Vitamine C
Dit suggereert dat het mogelijk zou kunnen zijn dat antioxidanten zouden kunnen helpen. Maar je weet het niet zeker totdat je het op de proef hebt gesteld. In een onderzoek kregen 16 jongens en meisjes rond de leeftijd van 12 met terugkerende aften maar liefst 2 gram vitamine C per dag. Dat wordt beschouwd als de aanvaardbare bovengrens voor volwassenen voordat je diarree begint te krijgen, en 1200 mg kan dat bij een 12-jarige veroorzaken, maar het gaat hier vooral om een balans van de voor- en nadelen.
Hoe verging het ze? Bij 15 van de 16 verminderden het aantal aften met minstens de helft. In de drie maanden voordat ze met vitamine C begonnen, hadden ze gemiddeld vier aften, maar in de drie maanden met vitamine C gebruik, hadden ze gemiddeld minder dan één. Toen ze stopten met vitamine C gedurende drie maanden begonnen de aften weer terug te komen. Dus gingen ze vitamine C weer gebruiken, en de pijnlijke aften gingen weer weg.
Bron: Yasui K, Kurata T, Yashiro M, Tsuge M, Ohtsuki S, Morishima T. The effect of ascorbate on minor recurrent aphthous stomatitis. Acta Paediatr. 2010;99(3):442-5.
Kurkuma
Hoe zit het met het direct toepassen van antioxidanten, zoals een kurkuma-gel, een gel met 2% curcumine, het gele pigment in kurkuma? Twee keer per dag direct op de zweren aangebracht, leek de pijnintensiteit aanzienlijk te verminderen alsook de grootte van de aften in vergelijking met een placebo, vergeleken met een gel dat geen actief bestanddeel bevatte. Maar het zou leuk zijn om een vergelijking te zien met een actieve behandeling, en van een onafhankelijke onderzoeksgroep, niet gefinancierd door de fabrikant van curcuminegel.
Bron: Manifar S, Obwaller A, Gharehgozloo A, Kordi BS, Akhondzadeh S. Curcumin Gel in the Treatment of Minor Aphthous Ulcer: a Randomized, Placebo- Controlled Trial. Journal of Medicinal Plants. 2012;11(41):40-45.
En hier is het. Een gerandomiseerde klinische studie: een generieke 2% curcuminegel versus een voorgeschreven steroïdegel, en de curcumine werkte net zo goed en leverde sterk bewijs dat het kan worden gebruikt als een effectief en veiliger alternatief voor steroïden voor de behandeling van terugkerende aften.
Bron: Deshmukh RA, Bagewadi AS. Comparison of effectiveness of curcumin with triamcinolone acetonide in the gel form in treatment of minor recurrent aphthous stomatitis: A randomized clinical trial. Int J Pharm Investig. 2014;4(3):138-41.
Honing
Maar zoals je je misschien nog herinnert, was honing ook beter dan diezelfde steroïde voor zowel de genezing van aften, vergeleken met de steroïde, alsook pijnreductie, vergeleken met de steroïde.
Bron: El-haddad SA, Asiri FY, Al-qahtani HH, Al-Ghmlas AS. Efficacy of honey in comparison to topical corticosteroid for treatment of recurrent minor aphthous ulceration: a randomized, blind, controlled, parallel, double-center clinical trial. Quintessence Int. 2014;45(8):691-701.
Edelgistvlokken
Dus als je iets topicaal gaat gebruiken, lijkt honing het beste, maar wat als je gewoon iets wilt inslikken, dat je geen diarree geeft? In een onderzoek werden 31 patiënten met terugkerende aften opgesplitst in twee groepen, en kregen ofwel 20 mg bèta-glucaanvezel van gist per dag of een placebo. Dat is de hoeveelheid die wordt gevonden in slechts een achtste theelepel biergist of edelgistvlokken.
In de placebogroep waren geen significante veranderingen, terwijl in de gistgroep de ernst van de zweren bijna gehalveerd werd, dus dat is iets anders wat je kunt proberen.
Bron: Koray M, Ak G, Kürklü E, et al. The effect of beta-glucan on recurrent aphthous stomatitis. J Altern Complement Med. 2009;15(2):111-2.
Vitamine B12
Als het te maken heeft met antioxidanten, kun je dan niet gewoon een plantaardig dieet eten, met veel fruit en groenten, en het op die manier behandelen? Dat is nooit op de proef gesteld, hoewel een plantaardig dieet de zaken ook erger zou kunnen maken als je er niet voor zorgt dat je regelmatig vitamine B12 krijgt van supplementen of verrijkte voedingsmiddelen.
Bijvoorbeeld, een 30-jarige vrouw met terugkerende aften gedurende 4 jaar, en ze at zo weinig dierlijke producten en geen supplementen dat ze een vitamine B12 tekort kreeg en zich zwak en moe begon te voelen, met gevoelloosheid en tintelingen, en dus kreeg ze onmiddellijk vitamine B12 voorgeschreven, en gelukkig werden haar symptomen beter. Maar dat gold ook voor haar aften, een snel en volledig herstel binnen enkele weken na het starten van B12 na jaren van lijden.
Bron: Volkov I, Rudoy I, Abu-rabia U, Masalha T, Masalha R. Case report: Recurrent aphthous stomatitis responds to vitamin B12 treatment. Can Fam Physician. 2005;51:844-845.
We weten dat B12-tekort kan leiden tot aften sinds de jaren ’70.
Bron: Walker JE. Aphthous ulceration and vitamin B12 deficiency. Br J Oral Surg. 1973;11(2):165-70.
Zozeer zelfs dat een aanbeveling is gedaan om B12-tekort te overwegen wanneer je een patiënt ziet met terugkerende aften.
Bron: Weusten BL, Van de wiel A. Aphthous ulcers and vitamin B12 deficiency. Neth J Med. 1998;53(4):172-175.
Tekorten aan voedingsstoffen
In feite kan een aantal verschillende tekorten aan voedingsstoffen dit veroorzaken. Als je de laboratoriumtesten vergelijkt van diegenen met terugkerende aften met die van mensen zonder aften dan vertoont meer dan de helft van de groep met aften bewijs van hematinische tekorten, met andere woorden, bloedvormende nutriëntentekorten, vergeleken met minder dan 1 op 10 in de groep zonder aften.
Bron: Compilato D, Carroccio A, Calvino F, Di fede G, Campisi G. Haematological deficiencies in patients with recurrent aphthosis. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2010;24(6):667-673.
Dus we hebben het over tekorten aan ijzer en folaat, naast een tekort aan B12. Dus ze gaven hen supplementen en hun aften verbeterden, vooral bij degenen die geen familiegeschiedenis van aften hadden.
Zonder tekort aan vitamine B12
Wat als je geen tekort hebt aan vitamine B12?
OK, dus je kon zien hoe vitamine- en mineralensupplementen kunnen helpen bij mensen die een tekort hebben, maar kan een supplement zoals vitamine B12 misschien ook helpen bij mensen die niet B12-deficiënt zijn? Blijkbaar wel. Zoals de titel al zegt, cyanocobalamine, de meest voorkomende vorm van B12 supplementen, kan helpen bij de behandeling van terugkerende aften zelfs als vitamine B12-niveaus normaal zijn.
Bron: Gulcan E, Toker S, Hatipoğlu H, Gulcan A, Toker A. Cyanocobalamin may be beneficial in the treatment of recurrent aphthous ulcers even when vitamin B12 levels are normal. Am J Med Sci. 2008;336(5):379-82.
Een groep van 72 patiënten met frequente aften werd B12 gegeven, ongeacht wat hun niveaus waren, en in 96% van de gevallen werden ze beter, en dat was bij degenen die met een deficiëntie begonnen en bij degenen met normale B12-niveaus in hun bloed.
Maar er was geen controlegroep, dus je weet niet hoeveel er sowieso beter zouden zijn geworden. En ze injecteerden de B12 en injecties kunnen zelfs een nog groter placebo-effect hebben dan pillen, vooral misschien met iets als B12, wat een opvallende robijnrode kleur in een spuit heeft. Maar er was nooit een gerandomiseerde, dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie geweest van orale B12 voor aften, totdat er wel een was.
Bron: Volkov I, Rudoy I, Freud T, et al. Effectiveness of vitamin B12 in treating recurrent aphthous stomatitis: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Am Board Fam Med. 2009;22(1):9-16.
Duizend microgram sublinguaal B12 per dag gedurende 6 maanden, en het duurde 5 maanden, maar uiteindelijk werd de lengte van uitbraak, het aantal zweren en het pijnniveau aanzienlijk verminderd, en opnieuw, ongeacht de initiële vitamine B12-niveaus in het bloed. Dus B12-deficiënt of niet, vitamine B12-supplementen leken te helpen. Tegen het einde van de studie, bleken tweemaal zoveel in de B12 groep te zijn genezen. Vitamine B12-supplementen kunnen dus een eenvoudige, goedkope, effectieve behandeling zijn met laag risico, hoewel het maanden leek te duren voordat het begon te werken.
Wanneer je B12 rechtstreeks aanbrengt op de aften, onderzocht in een gerandomiseerde, dubbelblinde placebo- gecontroleerde studie met een B12-zalf rechtstreeks aangebracht op de aften, dan kun je een significante reductie krijgen van pijn binnen twee dagen in vergelijking met placebo. En nogmaals, het doet er niet toe of je een vitamine B12-tekort hebt of niet.
Bron: Liu HL, Chiu SC. The Effectiveness of Vitamin B12 for Relieving Pain in Aphthous Ulcers: A Randomized, Double-blind, Placebo-controlled Trial. Pain Manag Nurs. 2015;16(3):182-7.

Nutritionfacts is een non-profitorganisatie die gratis dagelijkse wetenschappelijke updates geeft over de laatste nutritionele studies op een korte, verstaanbare wijze over meer dan duizend onderwerpen.
Dr. Michael Greger bracht een boek uit: ‘Hoe overleef je?’. Het werd meteen een New York Times bestseller. Het beschrijft hoe voeding, wetenschappelijk bewezen, ziekte kan voorkomen en genezen. Alle opbrengsten van het boek gaan naar een goed doel!